Dat het project buitengewone trekjes heeft is iedereen wel duidelijk. Alleen al de omvang en de situering in de hoofdstructuur van de stad en omliggende woonwijk, geeft het project al de nodige complexiteit.
Maar wat maakt het project nu echt zo bijzonder dat stedenbouwkundigen en planologen uit Amsterdam, Rotterdam en Den Haag naar Arnhem komen om Coehoorn van dichtbij te zien?
Maandag vergadert de gemeenteraad over Coehoorn. De 5 redenen om voor de volle 100% voor Coehoorn Centraal te gaan.
Reden 1: Het grootste podium voor de brede Arnhemse creatieve sector
Het gemeentelijke Organza-onderzoek (pdf) presenteerde acht voorwaarden om als stad aantrekkelijk te zijn voor kleine creatieve, en dus vaak startende, ondernemingen.
- Betaalbare woon- en werkruimten (is dus niet gratis, zoals vaak wordt gedacht);
- Een nabijgelegen campus (kenniscentrum) of concentratie van andere creatieve ondernemingen;
- Bedrijfsincubators;
- Coachfaciliteiten voor startende ondernemers;
- Promotie van creatief ondernemerschap;
- Interacties (crossovers) met andere onderzoekers, ontwerpers en makers;
- Nieuwe vormen van funding van startups;
- Aanwezigheid van andere vergelijkbare initiatieven (creatief klimaat).
Coehoorn Centraal gaat over het zichtbaar maken van de brede en kwalitatief hoogstaande Arnhemse creatieve sector. Na Amsterdam staan Groningen en Arnhem op een gedeelde 2e plaats als het gaat om het aandeel de creatieve sector in het aantal arbeidsplaatsen in de stad. Coehoorn Centraal wil de plek zijn waar aan zoveel mogelijk van bovenstaande voorwaarden zal worden voldaan.
Reden 2: een snelle en relatief goedkope wijze van wijkactivering
De kurk waar Coehoorn Centraal op drijft is open communicatie en energie. Energie om onze stad, de wijk, weer in haar kracht te zetten. Om het onbenutte potentieel van de burger, de wijkbewoners, in te zetten. De burger de ruimte te bieden om zijn eigen omgeving mede vorm te geven. Met haar handen. Met haar kennis. Met haar contacten. Natuurlijk helpt geld een beetje om initiatieven op gang te helpen, maar het potentieel van 150.000 inwoners van onze stad is onbetaalbaar voor welke overheid dan ook. Wie dat weet te mobiliseren, brengt de stad verder, verder dan de fantasie reikt.
De totstandkoming van het stadspark, in amper twee weken, het bezoek van een staatssecretaris, heeft de bewoners doen beseffen dat ze niet alleen in het hart van de stad wonen, maar ook weer in het centrum van de aandacht staan. Het park zal mensen weer uit hun huizen verleiden, hen aanzetten om weer samen te werken aan de buurt, hun buurt. De doe-democratie.
Reden 3: het samenbrengen van kleine creatieven, overheden, bedrijfsleven en onderwijs
Het onderscheid tussen het ‘grote’ bedrijfsleven en de ‘kleine’ ondernemer vervaagt. Innovatie is vaak het idee van de enkeling dat de kans krijgt op te schalen. Kleine ondernemers worden groot als ze samenwerken in multidisciplinaire verbanden. Samen een kantoor delen, hun kennis, hun netwerk, hun opdrachten. Als de geschatte 7.000 Arnhemse creatieven per persoon €20.000 omzetten, is deze ‘sector’ verantwoordelijk voor €140 miljoen omzet per jaar! Bij €30.000,00 al €210 miljoen per jaar.
In Coehoorn Centraal willen wij een deel van die sector op een actieve manier samenbrengen. Maar niet alleen hen. De plek moet het grotere Arnhemse bedrijfsleven verleiden, maar ook de overheid en het onderwijs om nieuwe verbindingen aan te gaan, nieuwe experimenten aan te durven. De tijd vraagt om andere verbindingen.
Met de ideeën rond het ‘Coehoorn College for the Creatieve Industries‘ (werktitel) moeten de gerenommeerde Arnhemse opleidingsinstituten worden uitgedaagd om tot nieuwe vormen van samenwerking te komen op het vlak van cultuur, kunst, creativiteit en ondernemerschap. Samen de Arnhemse creatieve sector verder laten groeien.
Reden 4: de opmaat naar een nieuwe gemeente: open, samenwerkend, ondersteunend
Op alle bestuurlijke niveau’s, rijk, provincie en gemeente, wordt hardop de vraag gesteld hoe de overheid zich op een bij deze tijd passende wijze kan verhouden tot de nieuwe vragen en eisen van de burger. Hoe kan en moet zij reageren op het verlangen naar meer ruimte om vorm te geven aan het eigen leven, aan de eigen omgeving. Hoever moet de overheid haar controle, haar toezicht en zorg voor het collectief loslaten, om de kracht van de burger te ontsluiten zonder de aansluiting op diezelfde samenleving te verliezen?
Misschien kan Coehoorn Centraal overheidsmedewerkers, buurtbewoners en de creatieve ondernemers op een nieuwe wijze bij elkaar brengen en inspireren tot nieuwe manieren van (samen-)werken. Wellicht kan Coehoorn Centraal een ‘outdoor bestuurscentrum’ worden, waarin de overheid naar haar nieuwe rol zoekt.
‘Zovelen zoeken naar voorbeelden van bestuurlijke vernieuwing, naar een andere verhouding tussen burger en overheid, maar die zijn er nog weinig. Maar hier in Coehoorn zie ik het gebeuren. In Arnhem’, aldus burgemeester Herman Kaiser tijdens zijn bezoek op 22 augustus jl.
Reden 5: springplank naar onze oosterburen
Arnhem ligt in het oosten van Nederland. Dat is geen geheim. Nog amper 15 autominuten verwijderd van de Duitse grens. Maar we lijken wel naar de zonsondergang te kijken in het westen, maar staan met de rug naar de zonsopgang in het oosten. Een oproep voor meer oog voor onze oosterburen.
Coehoorn Centraal kan de springplank zijn voor een meer intensief contact met onze Duitse oosterburen. Met de ‘voor de deur’ van Coehoorn stoppende ICE kan Düsseldorf, een design en cultuurbewuste stad, net zo snel bereikt worden als het hart van Amsterdam.
Vrijwel zeker zal Coehoorn Centraal in het komende voorjaar voor het eerst een Duits evenement hosten. Kansen voor onze stad nieuwe verbindingen aan te gaan met de stad van cultuur, kunst en mode. Een plek voor de vele Duitse muziekstudenten van ArtEZ om aan te sluiten in deze Duits-Nederlandse ontmoeting.
Kortom...
Coehoorn Centraal gaat niet over het rendabel maken van leegstaand vastgoed, dat kan een mooi neven-effect zijn. Het gaat om het inzetten van publiek vastgoed voor een reeks van doelen: maatschappelijk, sociaal, economisch. Het project laat zien waartoe een wijk, een stad in staat is, als alle partijen elkaar vertrouwen en in alle openheid samenwerken.
Het project Coehoorn Centraal is mede geslaagd als we tot nieuwe rekenmodellen komen die sector-overstijgend de effecten van dit type burgerinitiatieven kunnen aantonen.
De uitdaging is om dit nieuwe type projecten financieel duurzaam te maken opdat continuïteit is gegarandeerd en de toenemende waarde, maatschappelijk en economisch, daar laat landt waar de waarde is gecreëerd.