Gemeenteraad: Coehoorn wordt creatieve wijk

Het Coehoorngebied, gelegen tussen Arnhem CS en de Rijn

Arnhem kiest voor loslaten regie wijkontwikkeling Coehoorngebied
De gemeenteraad van Arnhem heeft gisteravond met overweldigende meerderheid van 32 stemmen (van de 37) ingestemd met een motie van GroenLinks, VVD, SP en D66 voor het vrijgeven van het Coehoorngebied voor alternatieve ontwikkeling als ‘creatieve’ wijk.
De stad maakt daarmee een grote sprong voorwaards om de grote leegstand te benutten om de stad verder te brengen.
Arnhem deelt met Groningen de tweede plaats als stad met de meeste werkgelegenheid in de creatieve sector. Het borrelt aan alle kanten in de stad. Er is een nieuwe generatie opgestaan die deze stad op een energieke manier wil vormgeven.
De politiek ziet in toenemende mate dat deze makers de ruimte moeten krijgen om dat te doen dat met beleidsnota’s en veel geld alleen niet meer te realiseren is.

De kern van de aangenomen motie is:

• geef het Coehoorngebied voor de komende 5 jaar vrij voor creatieve invulling;
• verhuur de gemeentelijke panden in dat gebied tegen een ‘basishuur’, lees kostendekkende huur;
• opdracht aan de gemeente om voor de zomer te komen met plan in samenspraak met stakeholders een beheerstichting op te richten;
• te komen met gemeentelijke kaders voor de ontwikkeling van Coehoorn als creatieve wijk;
• waar mogelijk soepel om te gaan met de regelgeving.

Een zielloos, maar kansrijk gebied
Het zou ooit een A-locatie moeten zijn, een snoepje voor ontwikkelaars voor het gouden trio: winkelen, wonen en werken. Dus winkels, appartementen en kantoren. Dat werkt nu niet meer, zelfs niet op een A-lokatie.
Het Coehoorngebied is nu een beetje zielloos gebied, tussen het al bijna 2 decennia in aanbouw, maar nu bijna gereed zijnde, nieuwe Centraal Station en de Rijn.
Het gebied, dat soms slechter wordt voorgesteld dan het is, heeft een reeks goed onderhouden woningcomplexen, een diversiteit aan willekeurig geplaatste panden voor onderwijs, opslag en werkplekken.
Een aanzienlijk deel staat nu al leeg, maar de leegstand zal door verhuizing van huidige gebruikers nog verder toenemen. Zonder het inbrengen van nieuw leven loopt het gebied, dat direct bij het station ligt, het gevaar kleine criminaliteit aan te trekken.

Kansen voor het gebied, de bewoners, ondernemers en kunst en creatieve ondernemers
Er zijn acht voorwaarden om als stad aantrekkelijk te zijn voor kleine creatieve, en dus vaak startende, ondernemingen. Het moeten ook de ingrediënten worden voor een nieuw gebruik van dit gebied.

1. Betaalbare woon- en werkruimten (is dus niet gratis, zoals vaak wordt gedacht);
2. Een nabijgelegen campus (kenniscentrum) of concentratie van andere creatieve ondernemingen;
3. Bedrijfsincubators;
4. Coachfaciliteiten voor startende ondernemers;
5. Promotie van creatief ondernemerschap;
6. Interacties (crossovers) met andere onderzoekers, ontwerpers en makers;
7. Nieuwe vormen van funding van startups;
8. Aanwezigheid van andere vergelijkbare initiatieven (creatief klimaat).

Wat gaat er met ‘mijn’ buurt gebeuren?
Nu de herontwikkeling van Coehoorn een stap dichterbij is gekomen, zullen de in het gebied aanwezige bewoners en ondernemers zich afvragen of zij nu blij met of ongerust over deze ontwikkeling moeten zijn.

Een paar punten die daarbij van belang zijn:

• De wijk wordt ‘organisch’ voor voorlopig een periode van 5 jaar van nieuw leven voorzien.
• Wat in het gebied aanwezig is, blijft. Punt. Bewoners en ondernemers.
• De veranderingen zullen plaatsvinden in de leegstaande en leegkomende panden.
• Centraal in Coehoorn zal een openbare buurttuin worden op het oude kerkterrein.
• De panden worden toegewezen aan ‘creatieve’ ondernemers, die in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien en in staat zijn een kostendekkende huur te betalen.
• De coördinatie zal vanuit een op te richten stichting plaatsvinden die binnen ruime -door de gemeente vast te stellen- kaders activiteiten kan ontplooien.
• Grotere partijen als onderwijsinstellingen zullen mogelijk een rol spelen in de invulling van het gebied.
• Bij de ontwikkeling staan mensen en hun bijdrage aan de wijk voorop, niet gebouwen en rendementen.
• Bewoners en huidige ondernemers worden samen met nieuwe bewoners en ondernemers participanten in de ontwikkeling. Actieve deelname in plaats van de vaak tot onvrede leidende ‘inspraak’.
• De voorwaarden voor het beheer door de eerdergenoemde stichting worden in nauw overleg met de gemeente vastgesteld.

Een eerste rondgang leert dat er veel (jonge) Arnhemse creatieven graag in een energiek gebied, met andere creatieven, aan de slag willen.

Er is dus geen reden voor onrust. Sterker, door deze ontwikkeling kan worden voorkomen dat de wijk verloedert en een plek wordt voor kleine criminaliteit.

Wat na 5 jaar?
Niemand kan 5 jaar vooruit kijken en al helemaal in deze turbulente tijden. Ofschoon sommigen nog hopen op een herstel van de economie ‘oude stijl’, leggen anderen zich neer bij een economie van een meer bescheiden welvaart.
Formeel eindigt dit project na 5 jaar. Dat kan anders zijn als bepaalde delen zo succesvol zijn gebleken dat de waarde, voor de buurt, voor de stad en voor het gemeentelijk vastgoed, zo groot is geworden, dat verlenging niet is uitgesloten.

Met dit initiatief krijgt de buurt en de ontwikkeling van Arnhem als creatieve hotspot van Oost-Nederland een enorme impuls. Ook de wereld van het vastgoed en stedelijke ontwikkeling zal met grote belangstelling naar Arnhem kijken als laboratorium voor ‘het nieuwe ontwikkelen’. Want een ding zal duidelijk zijn: via een langere weg, kan op alternatieve wijze waarde worden ontwikkeld: voor eigenaren van vastgoed, voor de buurt en voor de stad.

En wat nu?
De raad heeft dus nu het gemeentebestuur gevraagd voor de zomer te komen met een uitwerking van de motie. Het zal daarbij gaan over de voorwaarden voor overdracht van bepaalde vormen van beheer. Ook moeten vragen worden beantwoord van meer formele aard, als ook de financiële randvoorwaarden.
Zoveel is al duidelijk dat het beheer in handen komt van een rechtspersoon, mogelijk een stichting. De initiatieven in het gebied zullen elk hun eigen passende rechtspersoon moeten krijgen. De uitvoering van het werk zal door een onder de stichting vallend projectbureau worden gerealiseerd.

Nadere informatie
Heeft u in dit stadium vragen, schroom dan niet om contact op te nemen met de initiatiefnemer Paul de Bruijn. Hij is werkzaam bij Bureau De Bruijn, een bureau voor online communicatie gevestigd aan het Roermondsplein 33. U kunt hem bereiken via paul@bureaudebruijn.nl.
Berichtgeving over deze en andere ontwikkelingen in Arnhem volgt u via Facebook en Twitter.

Lees ook:
– Waarom creatieven graag verblijven in middelgrote steden
– Een centrum voor de creatieve industrie
– Een mobiele stadstuin voor Arnhem