Het hoge woord is eruit: Arnhem wil een ‘creatieve corridor’. En zoals zo vaak, is het verstandig beleid om de punten te verbinden, of zoals Apple-oprichter Steve Jobs ooit zei, ‘connecting the dots’. De gemeente heeft het allemaal laten opschrijven hoe zij zich dat voorstelt. We lopen de nota even door om te zien hoe men denkt ’the creative dot’ Coehoorn Centraal in te passen in deze mooie plannen.
Omgeving Roermondsplein is ‘kansrijk’
‘De omgeving van het Roermondsplein, de Blauwe Golven, Oude Kraan en de Mandelabrug heeft iets bijzonders. Het ligt ingeklemd tussen de Rijn, de binnenstad, Coehoorn en de weg naar Museum Arnhem en ArtEZ. Een kansrijk gebied’, aldus de nota.
En zo zullen dat velen inmiddels ook zien. Toch is dat niet vanzelfsprekend. Lang was dit stuk van Arnhem niet bepaald veelbelovend. Het was de saaie weg naar ArtEZ, de route naar je geparkeerde auto, en de westelijke entree over de weg. Het was ook de springplank naar Arnhem-Zuid, gepaard gaande met veel asfalt en beton. Het enige lichtpuntje was het grote kunstwerk in de openbare ruimte van kunstenaar Peter Struyken, de ‘Blauwe Golven.’ Maar Arnhem zou Arnhem niet zijn als kunst toch haar functionele plek moet weten: en zo kon ‘gewoon’ op deze Blauwe Golven geparkeerd worden. Een kunstwerk met een parkeermeter als kassa.
Lees ook: Met Coehoorn op economische koers
Nieuwe energie in het gebied
‘Voor de ontwikkeling van deze Creatieve Corridor dient zich nu een groot aantal kansen en mogelijkheden aan die steeds concreter worden. De zoektocht van CASA naar nieuwe huisvesting onder de brug op de Blauwe Golven, de uitbreiding van het Museum Arnhem, de lange termijn huisvestingsplannen van ArtEZ, de versterking van de kade en de toekomst van Coehoorn Centraal zijn daar mooie voorbeelden van. Last but not least de ontwikkelingen op Stadsblokken / Meinerswijk. We zien dat hierdoor in het gebied rondom het Roermondsplein energie is bij partijen, bewoners, ondernemers die het totale gebied kan versterken.’
De nota is daarmee te beschouwen als een andere kijk op stedelijke (her-)ontwikkeling: geen theoretische gecalculeerde blauwdrukken maar aansluitend bij de krachten die zich reeds op plek aandienen. Dat mag als vanzelfsprekend klinken, maar in het land van de drooggelegde polders, de Afsluitdijk en de Delta Werken is plannen in de afgelopen decennia dominant geweest. In die zin een hoopvolle ontwikkeling in de stedenbouwkundige traditie, maar ook voor Arnhem waar het experiment toch hier een daar wat ruimte krijgt.
Creatief Arnhem in stedenbouwkundig concept
Deze nota voor stedenbouwkundige herontwikkeling mag daarom als de meest opmerkelijke en hoopgevende worden gezien na decennia van centraal ontworpen plannen en de daarbij behorende stedenbouwkundige bedrijfsongevallen.
Deze manier van kijken is meer dan louter stedenbouwkundig. Het is een visie op de samenhang tussen de grote culturele en creatieve krachten die Arnhem huisvest. Want laten we eerlijk, met iets meer dan 150.000 inwoners is de stad bovenproportioneel gezegend met dit grote potentieel. Zo gezegend dat het lijkt als de natuurlijke staat der dingen, iets dat er toch wel is. Belangrijke peiler in de creatieve krachtenveld is de Hogeschool voor de Kunsten ArtEZ. Zonder deze wellicht beste kunsthogeschool van Nederland, zou Arnhem snel terugvallen op de ladder van culturele en creatieve steden.
In dat andere denken past ook de ontwikkeling in het project Coehoorn Centraal. Een project dat niet om stedenbouwkundige concepten draait, maar om mensen, hun werk, hun omgeving. Inmiddels door velen beschouwd als een ‘geslaagd’ experiment, maar voor juichen is het echter nog te vroeg.
Coehoorn is een milieu en community
‘Coehoorn Centraal zoekt naar mogelijkheden van doorontwikkeling’, stelt de nota. En verder: ‘Coehoorn Centraal, een voor de stad belangrijke hub voor de creatieve industrie. De initiatieven die hier afgelopen jaren zijn ontwikkeld zijn toonaangevend voor Arnhem, waarbij een aantrekkeijk milieu voor jonge ontwerpers en ondernemers is gecreëerd. Dit kan zich doorontwikkelen tot een gebied tussen station Arnhem Centraal en de binnenstad waar experimenteel en innovatief ondernemerschap een plek kan krijgen.’
De nota raakt hier de kern van het project: Hier is een milieu aan het ontstaan dat kan uitgroeien tot een bron van nieuwe werkgelegenheid. Coehoorn heeft een brug geslagen naar Düsseldorf als centrum van de grootste metropoolregio van Duitsland. Inmiddels worden er de eerste technische innovaties tot stand gebracht. Met voor de buitenstaander onbegrijpelijke methodes worden nieuwe wegen ingeslagen. De mix van artistiek geschoolde ondernemers en gezond bedrijfsmatig inzicht lijkt te gaan werken. In een aparte reeks artikelen zullen wij deze innovaties op een later tijdstip beschrijven. De grote belangstelling van toonaangevende (Europese) bedrijven, de Radboud Universiteit (verschillende faculteiten), ArtEZ en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen voor dit ‘milieu’ geeft aan dat in de soms afgekloven panden iets bijzonders is ontstaan. Mensen komen van andere broedplekken (een predicaat dat wij zelf niet gebruiken) naar Coehoorn, omdat men elders ‘de sfeer’ van samenwerking en energie mist. Wie 5 minuten in het community-café Stella by Starlight zit voelt het: hier hangt een bijzondere open sfeer, ongedwongen en toch gedisciplineerd, een combinatie waarin innovatief ondernemerschap gedijt.
Meer weten over onze ideeën achter dit project? Neem contact met ons op voor een presentatie en/of een rondleiding. Meer informatie…
Maar de systeemwereld is nog springlevend
Dat het project na 1 september 2018 nog bestaat is nog lang geen gelopen race. Daarvoor zijn de oude mechanismen nog te hardnekkig. Wat niet in een spreadsheet past, is geen factor in de afweging. Het project moet zich een-dimensionaal bewijzen. De functionele opdeling van beleidsorganisaties, zoals lokale overheden, maken een integrale afweging van ‘waarden’ vrijwel onmogelijk. Welke afdeling op het stadhuis heeft alle bevoegdheden om alle noodzakelijke parameters te beschouwen en in samenhang te taxeren? Geen enkele.
Het project is onder welwillend gesternte van de gemeente in 2013 gestart. Als ‘pauzenummer’ van een bevroren gebiedsontwikkeling. De regie van het project lag op het beleidsterrein van vastgoed en grondzaken. Ondanks alle mooie woorden die het project vanuit Arnhem, in de media, serieuze vaktijdschriften, maar ook uit andere delen van Nederland al ten deel is gevallen, is het project beleidsmatig nog niet aan het vastgoeddenken ontsnapt. Het project wordt geforceerd ‘mee te denken’ naar een ‘gezonde’ vastgoed- en grondexploitatie, lees hoogste opbrengst. De vele ‘waarden’ buiten dit beleidsterrein worden wel benoemd en zelfs erkend, maar passen niet in de calculator en zullen naar verwachting en vrees van beperkt gewicht zijn in de uiteindelijk beslissing of Coehoorn als innovatieve en creatieve community ook na 2018 nog een recht van bestaan heeft.
De keuze is aan de stad
De hier beschreven nota is een hart onder de riem van alle 80 ondernemers in het project en de teammedewerkers die nu al meer dan 3 jaar veel tijd investeren in wat zij zien als een nieuwe basis voor economische vernieuwing, zo belangrijk voor het economisch zwakke Arnhem.
Het is alleen de gemeenteraad die een stadsbrede afweging kan maken: vastgoed, economie, buurtreactivatie, PR voor de stad Arnhem (als stad voor creatieve ondernemers en stad van experiment) en de toekomstige werkgelegenheid.
Een initiatiefnemer uit Londen zei een jaar terug: ‘Met 5 jaar kun je niets. Wij in Londen hebben 10-15 jaar de tijd om ons bestaansrecht te bewijzen. Met 5 jaar ga je toch niet investeren?’
Ons antwoord was helder: ‘We hebben 10 jaar gevraagd, maar slechts 5 werden ons gegund.’ Verlenging met nog 5 jaar onder dezelfde voorwaarden voegt niets toe. Wederom zal deze korte periode geen investeringen uitlokken. Het gaat nu om een duurzame toekomst. Dit is een eenmalige kans. Een herkansing komt niet.
Maar wellicht heeft Coehoorn Centraal ook in deze 5 jaar al haar bestaansrecht bewezen.
De keuze is aan de stad, aan de gemeenteraad van Arnhem.
Downloads
